متن سخنرانی سلامت معنوی قسمت 4

◄ عناوین اصلی که در این سخنرانی به آن پرداخته شده:
» چه کسانی به رضا و توکل می رسند؟
»‌ باید خودت را سازگار کنی.
» بنا نیست خداوند در قوانین عادی طبیعت دخالت کند.
» معصوم مصداق را به خدا معرفی نمی کند!
» وقتی انسان احساس گناه می كند، وجدان زندگی را برایش تلخ می كند.
» گناه غم می آورد و راه حل دوری از غم، استغفار است.
» ‌اثر گناه، ناراحتی است!
» ذکر بر سلامت روانی اثر دارد.
» در چه صورت مخلوقات دیگر با ما همراهی می کنند؟
» گریه ات را به گریه با ثواب تبدیل کن.
»‌ اغلب مشکلات بشریت، معنوی است.
» نشانه مریضیِ معنویِ من و شما چیست؟!
» سبکی، اطمینان و آرامش داشتن، در دردِ دل کردن با خداوندست.
» در سلامت معنوی بعد از استغفار، چه اتفاقی می افتد؟
»‌ کسانی که دارای سلامت روانی هستند، خیلی زیباتر زندگی می کنند.

» چه کسانی به رضا و توکل می رسند؟
+ مقدمه:
دنیا برای انسان هایی که می دانند چگونه خودشان را به نقطه سازگاری برسانند، راه را باز می کند. یعنی با شرایطی که در آن قرار دارند خودشان را وفق بدهند و اگر نتوانند، دنیا آن ها را مجبور می کند. کسانی که خودشان، خودشان را با شرایط دنیا سازگار می کنند، به نقطه رضا و توکل می رسند، و طبیعتاً اجری هم دارند و کسانی که خودشان را با شرایط دنیا سازگار نمی کنند، دنیا بالاخره سازگارشان می کند و این ها اجر هم ندارند!

لذا وقتی شما از یک مسیری که هست و می توانی در این مسیر به یک اجری برسی و این مسیر هم قابل تغییر نیست، بهتر است انسان این مسیری را که می رود، همراه با اجر باشد. فرض می کنیم شما می خواهی به قم یا پارک آبی مشهد بروی، یا از مشهد رد شوی از سرخس بگذری و به یک کشور دیگر برای تفریح بروی، شما می توانی نیت تفریح کنی، این مسیر را هم بروی، می توانی نیت زیارت کنی، بالاخره این مسیر را باید بروی.

خودم وقتی سفر می روم، نیت می کنم از اینجا که می خواهم حرکت کنم، می گویم به نیت شاهزاده قاسم زرقان. آنجا که می رسم سلامی، فاتحه ای، دعایی، بعد می گویم به نیت امام زاده عقیل سعادت شهر، باز از آنجا نیت می کنم برای امام زاده حسین قبل از اصفهان، بعد برای حضرت معصومه(س).

»‌ باید خودت را سازگار کنی.
قضیه سازگاری با دنیا همین است، یعنی اگر انسان خودش را با دنیا سازگار کرد، کرد، نکرد جوانی اش می گذرد، میانسالی اش می گذرد، پیری اش می گذرد، همینطوری دارد غُر می زند، از شرایط دنیا شاکی هم هست، درحالیکه هیچ چیزی عوض نمی شود، هیچ معجزه ای هم در زندگی رخ نمی دهد، چون زندگی روال عادی و طبیعی دارد.

فرض می کنیم در زندگی یک معجزه ای رخ می دهد و یک مریضی شفا پیدا می کند، آیا تمام مریض های دنیا بگویند ما باید شفا پیدا کنیم؟ نه، روال عادی این است که مریض اگر به دکتر رفت، ممکن است خوب شود، ممکن است مریضی اش هم لاعلاج باشد و بمیرد.
خیلی از برادر و خواهرها اصلاً گزینه مرگ پدر یا مادر در ذهنشان نیست، در ذهن تو باشد یا نباشد پدر و مادرها قاعدتاً زودتر از بچه ها می میرند. هرچه تو بر سر خودت بزنی و بگویی خدایا چه به سر ما آوردی؟! خدا می گوید: چه به سرت آورده ام؟ پدرت ٢٠ سال زودتر از تو به دنیا آمده، ٢٠سال زودتر هم می رود. چطور دلت آمد من را یتیم کنی؟؟ همانطوری که دلم آمد پدرت را یتیم کردم، چه کار کنم؟! دنیا است، انسان باید با خیلی از چیزها در دنیا، خود را به سازگاری برساند.

برخی معلولند، بنشیند و غصه بخورد که چرا پای من کج است؟؟ باید خودت را سازگار کنی. یکی از رفقای خیلی خوب، با استعداد، درجه یک، دکتر، همه چیز دارد؛ خانه، زندگی، بچه، کار، شغل و اعتبار و…، ما به او جانباز ١٧٠درصد می گوییم، چون اگر صد درصد هم به او امکانات بدهند، باز عادی نمی شود، نه چشم دارد، نه کلیه، نه دو پا!

می گفت یک روز در حرم امام رضا(ع) روی ویلچر نشسته بودم، مادری آمد و خیلی ابراز علاقه کرد و گفت خدایا به حق امام رضا(ع) و به جان جواد(ع) این را شفا بده. گفت من داشتم فکر می کردم خدایا شفای من یعنی چه؟ یعنی پاهایم دوباره در بیاید؟ من پاهایم قطع است، با پاهای قطع سازگار و قانع شده ام. با همین پای قطع می توانم دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و دکترایم را هم بگیرم. مثل مردم نمی توانم سوار ماشین بشوم، باید ماشین دنده اتومات باشد. مثل مردم نمی توانم سوار شوم، باید از روی ویلچر سوار شوم و بعد هم باید از بالا ویلچر را بردارم و پیاده شوم. سازگار شده ام، غصه بخورم که چه بشود؟ این نقطه سازگاری است؛ رسید، رسید، نرسید، نرسید.

» بنا نیست خداوند در قوانین عادی طبیعت دخالت کند.
بنا نیست خداوند در قوانین عادی طبیعت دخالت کند، دنیا اینطوری است، خیلی ها هم تعجب می کنند و می گویند چطوری ممکن است؟! خدا در دنیا خیلی دخالت ندارد، طبیعت دارد روال خودش را طی می کند. خیلی از گرگ ها دارند بچه آهوها را می درند، خدا بگوید بچه آهوی تازه به دنیا آمده را چرا خوردی؟! دنیا دارد زندگی اش را می چرخاند، قوانین عادی طبیعت است.

+ نقش دعا در سلامت معنوی
» معصوم مصداق را به خدا معرفی نمی کند!
یک دعایی داریم که در این دعا می گوییم: خدایا این کار را بکن، اگر به نتیجه دعا که بله یا نه هست راضی باشیم، خودِ دعا عبادت می شود. یک دعا داریم که کلی تر با خدا صحبت می کنیم، معمولاً وقتی معصومین ما دعا می کردند، کلیات را با خدا مطرح می کردند و نمی گفتند به من قهوه خیلی داغی بده که آرامش دنیا داشته باشم، می گوید: “یا ولی العافیة اسئلک العافیة”، عافیت و آرامش بده. “هو الذی انزل سکینة علی قلوب المؤمنین”، معصوم مصداق را به خدا معرفی نمی کند!

+ به دعای سی و دو صحیفه سجادیه نگاهی می اندازیم:
» وقتی انسان احساس گناه می كند، وجدان زندگی را برایش تلخ می كند.
وقتی انسان احساس گناه می كند، وجدان و نفس لوامه زندگی را برایش تلخ و تار می كند. مخلوقات خدا از جمادات بگیر تا نباتات و حیوانات، زمین و آسمان، همه مطیع محض خدا هستند، وقتی گناه اتفاق می افتد، سیگنال های منفی گناه این ها را اذیت می كند و با مخلوقی كه من هستم همراهی نمی كنند.

مؤمن وقتی گناه می كند از در خانه كه بیرون می رود، پایش لیز می خورد و زمین می خورد، زانویش درد می گیرد، این كفاره گناهش است. این كفاره گناه را زمین به مؤمن نازل می كند. زمین مطیع محض است، از اینكه من اختیار دارم و خالق را عصیان می كنم، ناراحت می شود و من را به زمین می زند. این، همكاری زمین با ثواب و مخالفتش با گناه است.

امام سجاد(ع)می فرمایند: تمام موجودات عالم مشغول ذكرند، یعنی چه؟ یعنی با یاد خدا همراهند. در قرآن كریم می فرماید: گناه شما بر باران، زلزله، طبیعت، سیل اثر دارد و گاهاً اگر غیر طبیعی باشد، نشان دهنده نارضایتی ابر، باد، مه، خورشید و فلك است، چرا؟ چون در كارند تا تو نانی به كف آری و به غفلت نخوری!

» گناه غم می آورد و راه حل دوری از غم، استغفار است.
معصوم می خواهد اثرات غم انگیز و پر از درد طبیعت كه دارد در اثر گناه اتفاق می افتد را بر طرف كند؛
– ” وَ وَثِقْتُ بِکَ رَبِّ فِی الْمَغْفِرَةِ لِی”.
اطمینان می كنم كه اگر قرار باشد زمین و زمان و طبیعت با من راه بیایند، دخالت تو لازم است و من به تو اطمینان می كنم كه می توانی این ها را راضی كنی. غفران و مغفرت من این ها را راضی می كند.

چند سال پیش به رادیو معارف گوش می دادم، خانمی زنگ زد و گفت: در زندگی من غم است، صبح دلم می گیرد، شب دلم می گیرد، با همسر و بچه هایم مشكل دارم، روانشناس چند راهكار داد. خانم گفت: هفته پیش تماس گرفتم، همین راهكارها را داده اید، جواب نداده است!

» ‌اثر گناه، ناراحتی است!
روحانی برنامه گفت: پیغمبر(ص) می فرمایند: گناه غم می آورد و راه حل دوری از غم، استغفار است، بعد از نماز صبح نیت كنید،70 بار استغفار را با توجه بگویید. 70 استغفار بعد از نماز صبح، اثر سی هزار گناه را از بین می برد. اثر گناه چیست؟ همین ناراحتی ها.
این بنده خدا را كه دیدم، گفتم حاج آقا آن روز خیلی خوب بود، چه اشكال دارد ما برای سلامت روانیمان از ذكر استفاده كنیم. شغلم این است، دائما سلامت روانی ام در مخاطره است و دائما هم ذكر می گویم، جواب هم داده است. بعد گفت: همان خانم دو روز بعد زنگ زده بود و به مجری گفته بود که مشكلم حل شده، دیگر دلم نمی گیرد.

» ذکر بر سلامت روانی اثر دارد.
ما مسلمانیم و همه به قرآن اعتقاد داریم؛ “الا بذكر الله تطمئن القلوب”. بارها شده به كسانی که عزیزشان را از دست داده اند، گفته ام: با شرایط عزیز از دست داده ات سازگار شو. باید قبول كنی عزیز از دست داده ای و سه روز دیگر، شش روز دیگر غمش كمتر می شود.

گفت: نمی توانم تحمل كنم. گفتم صد بار سوره قدر بخوان می توانی تحمل كنی، ده بار توصیه كرده ام، ده نفر گفته اند خوب شده ایم. كتابی تحت عنوان داروخانه معنوی مربوط به یكی از علمای شیراز داریم، به بعضی از اذكار مراجعه نكرده ام، چون برایم مبتلا به نبوده، ولی آن هایی كه مراجعه كرده ام، ندیده ام بی سند باشد. دارالكتب شهید مطهری این كتاب را دارد، بعضی از ذكرها هم قدیمی است، یعنی یک دردی درمان نداشته، دارویش كشف نشده، گفته اند به جایش این ذكر را بگو، این را دیگر نباید بگویی! برای سلامت روحی، روانی می گوییم ذکر بگو، اگر سرت درد می کند یا سرما خورده ای باید به دکتر بروی و ببینی مشکلت چیست. ذکر بر سلامت روانی تاثیر دارد، اینکه بر سلامت جسمی هم اثر دارد، بنده اطلاعی ندارم!

» در چه صورت مخلوقات دیگر با ما همراهی می کنند؟
استغفار چون گناه را از بین می برد، مخلوقات دیگر طبیعت را با ما همراه می كند و این همراهی باعث می شود اثر دردها و آلام در جان ما، كمتر شود.

– “وَ أَنْتَ أَوْلَی مَنْ وُثِقَ بِهِ”.
برای دردهای روانی خودم، تو از همه اولیٰ تری كه به او اطمینان كنم. به دنبال یک گوش برای شنیدن دردها و شانه ای برای ریختن اشک ها گشتن، دردی را دوا نمی كند.

» گریه ات را به گریه با ثواب تبدیل کن.
برخی می گویند این چرت و پرت ها چیست شیخ شوشتری در خصائص الحسینیه نوشته؟! می فرماید: اگر برای امام حسین گریه ات نگرفت، در مراسم برای پدرت که فوت شده گریه کن. برای پدرت گریه کن، اما به پای امام حسین(ع) بنویس. دردهای دنیایی ات را یادآوری کن، اشک بریز و به پای به پای امام حسین(ع) بنویس. این ها چرت و پرت نیست! می گوید برای رهایی از دردهای دنیایی به گریه نیاز داری، گریه ات را به گریه با ثواب تبدیل کن. آیا امام حسین(ع) نمی گوید این برای پدرش گریه می کند و به پای من می نویسد؟! آن ها قبول می کنند، بیزحمت کاسه داغ تر از آش نشو!

»‌ اغلب مشکلات بشریت، معنوی است.
تو از همه، مورد وثاقت بیشتری هستی. مطمئن ترین جایگاهی که به او مراجعه می کنم، تو هستی. فقط تو می توانی دردهای مرا آرامش بدهی. دنیا، دنیای پر از دردهای معنوی است، دردهای مادی در دنیا یک میلیونیم دردهای معنوی هم نیست! اغلب مشکلات بشریت، معنوی است. “الا بذکر الله تطمئنّ القلوب”. جایگاه معنویت، قلب است. ذکر، درد قلبی را برطرف می کند.

– وَ أَعْطَی مَنْ رُغِبَ إِلَیْهِ.
تو بخشنده ترین کسی هستی که می توانم به او روی کنم و رغبت داشته باشم. خیلی ها بخشنده هستند، اما آدم نسبت به آن ها رغبت ندارد. خیلی ها هدیه می دهند، تا سه سال بعد احوالش را می پرسند! امیرالمؤمنین(ع) وقتی چیزی را اعطا می کرد، طرفِ مقابل نمی فهمید چه کسی به او هدیه داده است! از خدا هر چه می خواهی می گیری، هیچ منّتی هم نمی بینی! “و لاتبطلوا الصدقات بالمنّ و الاذی”، خدا اینگونه است. اگر کمکی می کند، اصلا به روی آدم نمی آورد!

هفته پیش حضرت آیت الله جوادی آملی می فرمودند: وقتی بنده مؤمن می خواهد وارد بهشت شود، چون گناهانش را بیادش آورده اند و آن ها را بخشیده اند، مقداری خجالت می کشد. خداوند می گوید گناهانش را از ذهنش پاک کنید، ملائکه ای هم که نوشته اند پاک کنند، بعد این بنده با خوش رویی در بهشت وارد می شود. در بهشت هم می گوید الحمدلله به بهشت آمده ایم و ثواب هم زیاد داشته ایم! خدا هم هر چه گشت، گناه پیدا نکرد! حضرت آیت الله جوادی آملی اینگونه گفتند: غیر از این، از کریم بر نمی آید!
اگر خدا می خواست غیر ا این رفتار کند، نباید می گفت کریم هستم! نباید می گفت بسم الله الرحمن الرحیم!

» نشانه مریضیِ معنویِ من و شما چیست؟!
این همه با مردم دردِ دل کردی، سرت را به سجده بگذار، شبی، نصف شبی، صبحی، پنج دقیقه به فارسی، ترکی، لری، با زبان خودت با خدا حرف بزن و دردِ دل هایت را به او بگو. مگر دردِ دل هایت را که به من یا کس دیگری می گویی، مشکلی حل می شود؟! می گوید گوشی می خواهم که دردِ دل هایم را بشوند، خوب بگذار خدا بشنود. بارانی از غصه هایی که داریم جمع می کنیم و آن ها را در محیط های مختلف پخش می کنیم، این کار نشان دهنده مریضیِ معنویِ من و شماست!

» سبکی، اطمینان و آرامش داشتن، در دردِ دل کردن با خداوندست.
خیلی از دردها را گفتن لازم نیست و اصلاً سودی ندارد، مگر مورد تربیتی باشد. بله امیرالمؤمنین(ع) هم دردهایش را به مردم می گفت، چون اثر تربیتی در آن بود. منظوری غیر از خلاص شدن، خالی شدن و سبک شدن داشته است. سبکی، اطمینان، آرامش داشتن، در دردِ دل کردن با خداوندست. اگر علی(ع) دردِ دل می کند، منظوری غیر از سبک شدن دارد.

– “أَرْأَفُ مَنِ اسْتُرْحِمَ”.
رئوف ترین کسی که اگر قرار باشد، درمانی صورت بگیرد و با رحم برخورد می کند، تو هستی.
بسیاری از مردم وقتی دردهای تو را می شوند، ظاهرشان ناراحت می شود اما در باطن اینگونه نیستند. هر چه ناراحتی بیشتری نشان دهد، فیلم بیشتری بازی می کند!

» در سلامت معنوی بعد از استغفار، چه اتفاقی می افتد؟
بعد از استغفار به نقطه ای به نام شعف معنوی می رسیم که در ادبیات اخلاقی آن را بهجت می نامیم.
استغفار یعنی پشیمانی. بقیه اش حواشی استغفار است و اگر پشیمانی اتفاق نیفتد اشک ها هیچ سودی ندارد. برخی اوقات ما اشک هایمان را به اسم استغفار می ریزیم، در صورتیکه استغفار یعنی پشیمانی.

اشک می تواند اثر گناهان قبلی را بخاطر سوز ما برطرف کند، ولی اسمش استغفار نیست، اثر خودش را دارد. اثر پشیمانی از اشک و سوز هم بالاتر است. طرف اشک و گریه ای ندارد، اما از نظر عقلی به این نتیجه می رسد که پشیمانم، اگر قرار باشد از این به بعد کاری را انجام دهم، انجام دادنم عقلانی نیست، از سر ضعف است!

» کسانی که دارای سلامت روانی هستند، خیلی زیباتر زندگی می کنند.
– “أَرْأَفُ مَنِ اسْتُرْحِمَ”.
اگر قرار باشد کسی به داد من برسد، رئوف ترینش تو هستی. می بینی بعد توسلی حالت شعفی پیدا می کنی که در این حالت احساس بهتری نسبت به روح و روانت داری. کسانی که دارای سلامت روانی هستند، خیلی زیباتر زندگی می کنند. سلامت روانی از سلامت معنوی نشأت می گیرد.