خلاصه سخنرانی | شرح دعای جوشن کبیر «قسمت هفدهم»

بزرگترین اشکالات اخلاقی بشریت وقتی شکل می گیرد که همه خودشان را مالک می دانند. باید بدانی امروز فرصتی است که این چیزها در اختیار تو باشد، فردا باید بگذاری و بروی.

یا لطیف
سخنرانی حجةالاسلام سید محمد انجوی نژاد
23 / 07 / 1390
موضوع : شرح دعای جوشن کبیر (قسمت هفدهم)

یا خیرالوارثین

وارث در ادبیات عرب به سه معنا آمده است : باقی، دائم، مالک.
مالکیت: خیرالوارثین اشاره ی مستقیم دارد به مالکیت در دنیای امروز. اینکه ما چقدر مالک چیزهایی که در اختیارمان هست، هستیم؟ آیا واقعا مالک هستیم یا یک ارثی فعلا در اختیار ما قرار داده شده؟

حضرت امام (ره) در جایی می فرمایند بزرگترین اشکالات اخلاقی بشریت وقتی شکل می گیرد که همه خودشان را مالک می دانند.
منشأ تمام هواهای نفسانی، “من” است و “من” مظهر مالکیت است.
باید بدانی امروز فرصتی است که این چیزها در اختیار تو باشد، فردا باید بگذاری و بروی. حتی فرزندانت! همین جسم هم امانت 60-70 ساله است در دست تو.

وارث یعنی هرکس هرچه دارد، از آن ِ خداست و بعد از مدتی می گذارد و می رود.
خیرالوارثین یعنی تو بهترین و بالاترین و کامل ترین ارث برندگان هستی.
یعنی اینکه خدایا ما اعتقاد داریم همه ی اموال و دارایی هایی که در دنیا هست، چه آن هایی که جسم دارد و چه آن هایی که اعتباری است [مقام و مسئولیت و شأن و احترام] همه متعلق به توست و موقتا در اختیار بشر گذاشته شده است.

کسانی مانند صدام و هیتلر و کارتر این اعتبارات را خراب می کنند و یک عده هم پاس می دارند. علی ایحال این ها متعلق به بشر نیست.
می فرماید در آخرین قسمت های عرفان، خودشناسی و خداشناسی شخص می رسد به این نقطه که من مستأجرم. هیچ چیز این دنیا مال من نیست.
تا وقتی که نفس می کشی در اختیار توست، وقتی رفتی باید حساب تک تک و جزء به جزءش را پس بدهی.
چرا سر مُلک دعوا می کنند؟ چون فکر می کنند این ملک و اعتبار مال آن هاست.
خداوند هیچ جای دنیا سندی به نام هیچ کس نزده است!

هرچه بیشتر در این دنیا در اختیارت قرار دهند، حساب پس دادنش در آن دنیا بیشتر است و طولانی تر.
مالکیت هایمان را ساده کنیم؛ همه را واگذار کنیم به خدا.

وقتی از این دنیا رفتیم و از حساب رسی رد شدیم، می فرماید خداوند همه چیز را با بهره و سودش با حساب و کتاب آخرت به اجناس آخرتی تبدیل می کند و همه را بر می گرداند.
در روایت داریم در بهشت هر فردی یک جهان مخصوص برای خودش دارد. چون در قیامت خلود و جاودانگی وجود دارد، همه ی مالکیت ها آنجا قطعی است. آنجا دیگر چیزی که به تو تعلق گرفت، پس نمی گیرند. مانایی و پایداری وجود دارد.
یک معنای خیرالوارثین همین است؛ ای بهترین ارث برندگان؛ که ارث ما را کامل و تام و تبدیل به احسن شده و بهره گرفته شده در روز قیامت به نام خودمانی می زنی.

+ یک نکته برای بچه مسلمان ها این است که شما هم می توانید ارثی باقی بگذارید که وقتی رفتید هم برایتان باقی بماند؛ باقیات صالحات.
به این طریق می شود مالکیت های اعتباری را به مالکیت های دائمی تبدیل کرد : خرج کردن در راه خداوند تبارک و تعالی.

+ فرزند صالح بهترین ارث و باقیات صالحات است.

+ شاگرد خوب هم از باقیات صالحات است؛ نشر علوم نافع برای دنیا و آخرت.

یا خیرالحامدین

ای بهترین حمد ستایندگان؛
مستحق ترین وجود برای حمد شدن و بهترین حمد کننده.
حمد یعنی ظاهر کردن صفات کمال و جمال کسی. یک حمد توصیفی داریم، یک حمد توضیحی؛ که خودش، خودش را وضح و بیان می کند.
حمد توصیفی این است که مثلا بگوییم خداوند قادر است، ولی حمد توضیحی این است که خداوند قادر است و قدرتش را با آیات و نشانه هایش در عالم نشان می دهد.

+ خداوند تبارک و تعالی و اولیاءالله صفات خودشان را بیان می کنند. آیاتی که خداوند در ستایش خودش فرموده، یا حضرت امیرالمؤمنین و اهل بیت (ع) در وصف خودشان گفته اند.
بزرگان به دنبال بیان تعریف از خود نیستند، بلکه خودشان را توضیح می دهند.
وقتی خداوند می فرماید أنا الرحمن الرحیم، به ما اعلام می کند که بشناسیم‌‌اش. که ای گنه‌کارها من توّابم، من کریم و رحیم هستم. ای کسانی که دنبال روزی هستید، من رزاقم.
اهل بیت علیهم السلام از این جهت که صفات الهی در وجودشان متجلی است، خودشان را معرفی می کنند.

فرق ما با سایر موجودات این است که ما حمدمان اختیاری است ولی حمد موجودات غیر اختیاری است؛ و إن من شي‏ء الا يُسبح بحمده. موجودی نیست مگر اینکه حمدش را می گوید.
ولی حمد انسان در اختیار خودش است، میتواند حمد کند یا نه!
بالاترین نقطه ی حمد که ممکن است انسان به آنجا برسد، عجز در حمد است. عجز در توصیف.

+ حمد کردن غیر خدا و غیر اولیاءالله شرایط دارد.
حمد جایز است در صورتی که:
1. بدانی باعث تشویق و پیشرفتش است.
2. اگر حمدش کنی ترویج یک صفت پسندیده و نیکو می شود؛ الگو می شود برای بقیه.
3. تکریم شود. من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق .. اگر حمدش نکنی، وظیفه ات را انجام نداده ای.

+ حمد کردن بی جنبه ها اصلا جایز نیست؛ اُحشوا التُّراب علی وجوه المداحین. خاک بپاشید به صورت کسی که بی جنبه را مدح کند.

امام سجاد (ع) می فرماید خدایا از اعتبارات و مُلک دنیا و حتی معنویات دنیا، هرچه می خواهی به من بدهی اول ضمانت بده جنبه اش را داشته باشم!

چه بسیار آدم های خوبی که با مدح کردن خراب شده اند. در طول تاریخ بسیار دیده ایم.
برخی جنبه ی بها دادن ندارند و زود خراب می شوند. احتیاط کنید و کسی را زیاد با مدح بالا نبرید.